Theo nguồn tin của hãng thông tấn Kyodo, khả năng BOJ tăng lãi suất đang từ 0,5% lên 0,75%, mức cao nhất trong vòng 30 năm, tại cuộc họp chính sách sắp diễn ra vào ngày 18-19/12 là có cơ sở. Trong bối cảnh đồng yên suy yếu, đã đẩy chi phí nhập khẩu tăng cao, khiến tình hình lạm phát trong nước thêm trầm trọng. Bên cạnh đó, cam kết nhậm chức của Thủ tướng Takaichi Sanae về việc mở rộng chi tiêu để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đẩy lãi suất dài hạn lên cao hơn, cũng là một yếu tố.
Các nguồn tin cho biết, Chính phủ đang nghiêng về phương án tăng lãi suất, bởi sự bất ổn của nền kinh tế Mỹ, cùng các biện pháp thuế quan từ phía Washington đã giảm bớt kỳ vọng của thị trường về chính sách tăng lương mạnh trong các cuộc đàm phán lao động vào mùa xuân 2026.
Nếu được thực hiện, đây sẽ là lần điều chỉnh tăng lãi suất đầu tiên của BOJ kể từ tháng 1 năm nay, có thể sẽ giúp kìm lạm phát. Bởi Chính phủ thắt chặt tiền tệ khiến chính sách vay của doanh nghiệp trở nên đắt đỏ hơn, làm chậm tiêu dùng và đầu tư, có thể giảm áp lực tăng giá sản phẩm, giúp ổn định lạm phát nói chung.
Kể từ khi Thủ tướng Takaichi lên nhậm chức ngày 21/10, đồng yên có xu hướng giảm. Bà Takaichi vốn là lãnh đạo theo chủ nghĩa ôn hòa về tài chính. Đồng thời lãi suất dài hạn tăng vọt, dấy lên những lo ngại về chính sách tài chính của Nhật Bản trong bối cảnh vị lãnh đạo này sẵn sàng phát hành trái phiếu chính phủ để trang trải nợ công.
Hôm 5/12, đồng yên chứng kiến sự suy giảm xuống mức thấp nhất trong khoảng 10 tháng, trong khi lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm đạt 1,950%, mức cao nhất kể từ tháng 7/2007. Hiện tình hình tài chính của Nhật Bản được cho là tệ nhất trong số các nền kinh tế thuộc Nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7).
Sáng nay 8/12, đồng yên vẫn trên đà giảm. Yên Nhật giảm xuống mức thấp 155 yên/USD, tiếp tục giảm so với cuối tuần trước. Trả lời tờ Bloomberg, ông Goto Yujiro, trưởng bộ phận chiến lược tiền tệ Nhật Bản tại Nomura Securities nhận định, kỳ vọng về việc BOJ tăng lãi suất và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục cắt giảm lãi suất đang gây áp lực lên tỷ giá đồng USD/yên. “Tốc độ tăng lãi suất dần dần dưới thời chính quyền Takaichi vẫn chưa bị dập tắt”, cho thấy áp lực giảm giá của đồng yên vẫn còn mạnh.
Sau một thập kỷ nới lỏng tiền tệ cực độ nhằm chống lại tình trạng giảm phát kéo dài theo chính sách Abenomics được cố Thủ tướng Shinzo Abe khởi xướng, BOJ đã chấm dứt chính sách lãi suất âm vào tháng 3/2024. BOJ cũng cam kết điều chỉnh mức độ nới lỏng tiền tệ phù hợp với biến động kinh tế và giá cả, nhưng thực tế vẫn giữ nguyên lãi suất liên tục cho đến tháng 10. BOJ nói rằng động thái này nhằm đánh giá tác động của việc Tổng thống Mỹ Donald Trump tăng thuế đối ứng lên Nhật Bản.
Việc tăng lãi suất có thể hạn chế sự suy yếu hơn nữa của đồng yên so với đồng USD, thúc đẩy nhiều nhà đầu tư tăng cường nắm giữ đồng tiền của Nhật Bản. Quốc gia này nghèo tài nguyên, phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu lương thực và năng lượng. Vì thế việc đồng yên mất giá đã hỗ trợ xuất khẩu, bởi hàng hóa Nhật Bản rẻ hơn ở nước ngoài và tăng giá trị doanh thu ở nước ngoài tính theo đồng yên cho các doanh nghiệp. Nhưng đồng thời cũng làm tăng giá hàng nhập khẩu.
Tờ Kyodo bình luận, việc bà Takaichi không xoa dịu được nỗi lo suy thoái tài chính của Nhật Bản có thể gây ra tình trạng bán tháo tài sản của quốc gia này, có khả năng làm tăng lạm phát khi giá trị đồng tiền và trái phiếu chính phủ giảm. Hiện Chính phủ đã lên kế hoạch đảm bảo 11,7 nghìn tỷ yên thông qua việc phát hành trái phiếu mới, tài trợ cho gói kích thích kinh tế nhằm đối phó với chi phí sinh hoạt tăng cao và khuyến khích đầu tư.
Hôm 1/12, Thống đốc BOJ Ueda Kazuo, người theo đuổi quan điểm coi tăng trưởng tiền lương là yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu lạm phát ổn định ở mức 2% của BOJ, cho biết cơ quan này đang “tích cực thu thập thông tin” về quan điểm của các doanh nghiệp xung quanh việc tăng lương trước cuộc họp chính sách sắp tới diễn ra vào ngày 18-19/12. “BOJ sẽ xem xét những ưu và nhược điểm của việc tăng lãi suất và đưa ra quyết định phù hợp”, ông Ueda cho biết.
