Nho mẫu đơn Shine Muscat là giống nho cao cấp được đăng ký thương hiệu giống trái cây của Nhật Bản vào năm 2006. Đặc trưng với trái to mọng, vỏ mỏng, cùi dày, vị ngọt đậm, không hạt. Đây là đặc sản được trồng chủ yếu ở các tỉnh Yamanashi, Nagano, Yamagata và Okayama. Kể từ khi ra mắt thị trường cho tới nay, Shine Muscat luôn là loại trái cây cao cấp, làm quà tặng sang trọng.
Tuy nhiên, vài năm gần đây giống nho này đang phải đối mặt với tình trạng giá liên tục giảm, khẩu vị của người tiêu dùng cũng thay đổi, khiến nhiều nông dân trồng nho trăn trở tìm kiếm giống nho tiếp theo có thể thay thế vị trí của nho mẫu đơn.
Tại tỉnh Yamanashi, vùng sản xuất nho hàng đầu của Nhật Bản, trong đó có giống nho này, ông Tsuji Masakiyo, chủ trang trại Tsuji đang cân nhắc chuyển hướng. Ngắm nhìn vườn nho rộng một hecta, ông Tsuji cho biết, muốn chuyển đổi từ Shine Muscat sang nho Sunshine Red, một loại nho đỏ tươi có hương hoa, được tỉnh phát triển và đăng ký vào năm 2022. Lý do bởi tại các chợ địa phương, hiện nho Sunshine Red bán chạy hơn Shine Muscat. Hơn nữa nho mẫu đơn bán lẻ đang tụt giá khoảng 20%. “Có thể người tiêu dùng đã chán Shine Muscat”, ông Tsuji nhận định.
Thực tế, kể từ khi được đăng ký bảo hộ thương hiệu vào năm 2006, Shine Muscat nhanh chóng trở nên phổ biến khắp Nhật Bản, vì độ ngọt đậm đà, không hạt và cũng dễ trồng. Đến năm 2022, diện tích vùng trồng đã tăng vọt lên hơn 2.670 ha – gấp hơn 1.300 lần so với năm 2007, thậm chí còn vượt qua cả giống nho Kyoho vốn thống trị lâu đời trong thị trường nho nước này.
Tại chợ bán buôn trung tâm Tokyo, Shine Muscat chiếm hơn một nửa tổng số giao dịch nho vào năm ngoái, với hơn 8.150 tấn được bán ra, thu về 16 tỷ yên. Nhưng giá bán buôn trung bình mỗi kg đã giảm hơn 7% kể từ năm 2020, ở mức 1.964 yên/kg.
Ở các siêu thị, cửa hàng bán lẻ, một chùm nho Shine Muscat chất lượng cao, với những quả to, bóng, có thể có giá bán lẻ từ 5.000 yên trở lên, đôi khi còn cao hơn gấp đôi khi được bán làm quà tặng. Còn những chùm nho chất lượng trung bình, với những trái nho có kích thước và màu sắc không đồng đều thường chỉ được bán với giá dưới 1.000 yên, thậm chí vài trăm yên.
Trong cuộc thi nho do chợ nông sản trực tuyến Tabe Choku tổ chức vào tháng 9 vừa qua, các nhà nghiên cứu và nhà sản xuất đã đánh giá khoảng 70 sản phẩm dự thi đến từ khắp Nhật Bản. Giải thưởng cao nhất không thuộc về Shine Muscat, mà là nho Sunshine Red – được mệnh danh là “viên ngọc đỏ” với vẻ ngoài nổi bật. Sức hấp dẫn của giống nho mới này ngày càng tăng.
Theo ban tổ chức, nhiều người trồng nho hiện đang tìm kiếm xu hướng tiếp theo trong mảng nho cao cấp, trong đó các giống nho đỏ ngày càng được ưa chuộng vì vẻ ngoài hấp dẫn và tiềm năng thị trường khá lớn. Một trong những ứng cử viên sáng giá là Fuji no Kagayaki, một loại nho siêu cao cấp, được Viện nghiên cứu nho Shimura ở tỉnh Yamanashi phát triển cách đây khoảng 8 năm. Nho Fuji no Kagayaki là giống nho lai với Shine Muscat. Trái to, sẫm màu và hàm lượng đường cao, vị ngọt đậm, hiện được bán với giá hàng chục nghìn yên một chùm. Sản lượng nho đang dần được mở rộng.
Tuy nhiên, đại diện Viện nghiên cứu nho Shimura cảnh báo rằng, việc trồng trọt tràn lan như xu hướng Shine Muscat có thể dẫn tới việc khó kiểm soát chất lượng và hương vị đồng đều giữa các nhà sản xuất. “Để luôn dẫn đầu, chúng ta không chỉ phải nghĩ đến giống tiếp theo, mà còn phải nghĩ đến giống sau đó nữa”, vị này nhấn mạnh nhu cầu đổi mới liên tục trong việc lai tạo nho.
