Trong một năm, có rất nhiều dịp tổ chức các buổi liên hoan như chào đón nhân viên mới, liên hoan công ty, dịp năm mới… Khi dùng bữa với bạn bè, đối tác người Nhật, đừng quên những quy tắc trên bàn ăn để thể hiện phong thái lịch sự và cũng là tránh để lại những ấn tượng không tốt.
Luôn nói “itadakimasu” trước khi ăn
Nói “itadakimasu” trước khi dùng bữa là quy tắc ứng xử chung cho mọi bữa ăn của người Nhật. Câu này có nghĩa là “mời mọi người dùng bữa”. Trong văn hóa Nhật Bản, còn mang hàm ý bày tỏ lòng biết ơn đối với người đầu bếp, những người nuôi trồng các nguyên liệu, cũng như để cảm ơn những nguyên liệu đã từng có sức sống trước khi trở thành món ăn.
Quy tắc dùng đũa
Nếu sử dụng đũa tách dùng một lần, trước hết hãy lấy ra khỏi bao giấy, khéo léo tách hai chiếc đũa bằng cách kéo ra theo chiều dọc. Không nên tách theo chiều ngang, bởi được coi là hành vi kém lịch sự, bạn có thể sẽ va đũa vào ai đó.
Bên cạnh đó, không nên làm các hành động sau:
- Nghịch đũa hoặc va đũa vào nhau
- Dùng đũa để chỉ trỏ khi đang nói chuyện
- Vung vẩy đũa quanh đĩa thức ăn trên bàn
- Xiên đồ ăn bằng đũa
- Cắm đũa vào bát, hình ảnh này giống với một bát hương và khiến người khác ăn không ngon miệng
Ứng xử trên bàn ăn
Khi ngồi vào chỗ, nhiều nhà hàng sẽ cung cấp cho bạn một chiếc khăn ướt. Chỉ dùng nó để lau tay, tuyệt đối không dùng lau mặt và cổ. Sau khi lau tay, gập khăn lại và để bên cạnh.
Nếu muốn dùng xì dầu, đừng đổ trực tiếp lên đồ ăn, nhất là cơm trắng. Thay vào đó, hãy đổ một chút xì dầu vào bát nhỏ chuyên dụng. Rót thêm nếu cần nhưng đừng để thừa quá nhiều.
Khi ăn mỳ ramen hoặc súp, bạn nâng bát lên miệng húp súp. Tránh một tay cầm đũa, một tay cầm bát. Đừng ngạc nhiên nếu nghe tiếng húp xì xụp, bởi với người Nhật, ăn mỳ như vậy mới ngon.
Cố gắng ăn sạch bát, sạch đĩa, kể cả cơm. Đừng để thừa thức ăn còn trong bát đĩa.
Cũng đừng xì mũi trên bàn ăn, nên xin phép ra ngoài hoặc vào nhà vệ sinh.
Quy tắc uống rượu/bia
Hãy đợi khi mọi người đều có đồ uống, sau đó một người sẽ nâng cốc lên hoặc nói “Kanpai” (nghĩa là “Cạn ly” trong tiếng Nhật). Khi ấy, bạn cũng nâng ly lên, hô “Kanpai” rồi mới uống. Nếu người mời bữa ăn uống cạn ly rượu thì bạn nên cố gắng uống hết.
Người Nhật thường tìm cơ hội rót đồ uống cho nhau, bạn cũng nên làm tương tự. Hãy rót rượu cho những người xung quanh và đừng tự rót cho bản thân.
Sau bữa ăn
Sau khi ăn xong, hãy cảm ơn bằng cách nói “Gochisosama-deshita” (trang trọng) hoặc “Gochisosama” (thân mật).
Nếu bạn ăn bằng đũa dùng một lần, bỏ chúng gọn gàng vào trong túi đựng và gập phần đáy túi lại. Hoặc đặt đũa ngang trên đĩa gác, sao cho đũa không hướng vào người đối diện. Đặt đũa cạnh bát nghĩa là bạn chưa ăn xong.
Khi ăn ở nhà hàng, người mời bữa ăn hoặc người có chức vị cao nhất sẽ trả tiền.
Nếu bạn là người trả tiền, đặt tiền lên chiếc khay nhỏ người phục vụ đưa cho bạn thay vì đưa tiền trực tiếp cho người đó. Nếu nhà hàng không có khay, hãy đưa và nhận tiền bằng hai tay. Ở Nhật, đưa tiền boa không phổ biến và được coi là bất lịch sự.
Đây là những quy tắc ở mức độ phù hợp cho các bữa ăn thông thường. Trong những trường hợp khác, như ăn tại nhà hàng sushi cao cấp hoặc dùng bữa tối kaiseki ryori có thể đòi hỏi những quy tắc tinh tế hơn, vẫn dựa trên những quy tắc cơ bản này.
Hãy thử thực hành các quy tắc ứng xử trên bàn ăn khi có dịp dùng bữa ở Nhật Bản nhé.
