Tại Nhật Bản, tiêm chủng cho trẻ em được chia làm 2 loại:
Loại 1: tiêm chủng định kỳ (定期予防接種―ていきよぼうせっしゅ) là tiêm chủng bắt buộc, trẻ em nào cũng bắt buộc phải được tiêm theo từng thời kỳ nhất định và thường được miễn phí.
Loại 2: tiêm chủng tự nguyện (任意予防接種―にんいよぼうせっしゅ), là những chủng ngừa được tiêm theo nguyện vọng cá nhân, không mang tính bắt buộc nên thường phải tự trả phí.
Các mũi tiêm chủng và số lần tiêm
1/ Tiêm chủng định kỳ
Tiêm chủng định kỳ gồm 9 loại vắc xin phòng ngừa 13 loại bệnh.
| STT | Tên vắc xin/tên bệnh | Số lần tiêm/uống |
| 1 | Nhiễm khuẩn Hib (インフルエンザ 菌 b 型) | 4 lần |
| 2 | Viêm phổi tụ cầu khuẩn ở trẻ (小児用肺炎球菌) | 4 lần |
| 3 | Vắc xin tổng hợp DPT-IPV phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt (四種混合) | 4 lần |
| 4 | Vắc xin MR phòng bệnh sởi và rubella (麻しん、風しん ) | 2 lần |
| 5 | Viêm não Nhật Bản (日本脳炎) | Tiêm 2 kỳ: Kỳ 1: 3 lần Kỳ 2: 1 lần |
| 6 | Vắc xin BCG phòng bệnh lao (BCG) | 1 lần |
| 7 | Thủy đậu (水痘) | 2 lần |
| 8 | Viêm gan B (B 型肝炎) | 3 lần |
| 9 | Phòng virut HPV (HPV ワクチン – chỉ dành cho bé gái) | 3 lần |
2/ Tiêm chủng tự nguyện
Gồm vắc xin phòng các căn bệnh như: cúm, quai bị, tiêu chảy, sốt rét, thương hàn, viêm gan A… Mặc dù là loại vắc xin tự nguyện, nhưng cũng khá quan trọng, bạn có thể tham khảo lời khuyên bác sĩ để biết nên tiêm các loại vắc xin tự nguyện nào giúp đảm bảo sức khỏe cho con.
Các vắc xin tự nguyện thường được tiêm cho trẻ gồm:
| STT | Tên vắc xin/tên bệnh | Số lần tiêm/uống |
| 1 | Cúm mùa (インフルエンザ) | Mỗi năm 2 lần |
| 2 | Viêm gan A (A 型肝炎) | 3 lần |
| 3 | Quai bị (おたふくかぜ) | 2 lần |
| 4 | Vắc xin Rota phòng bệnh tiêu chảy | Nếu dùng vắc xin loại số 1: 2 lần Còn dùng vắc xin loại số 5: 3 lần (*) |
(*) Ghi chú: vắc xin ngừa virut Rota có 2 loại.
Loại số 1 (tiếng Nhật gọi là 1 価) – có tên gọi là Rotarix (ロタリックス)
Loại số 5 (tiếng Nhật gọi là 5価) – có tên gọi là Rotateq (ロタテック)
Lịch tiêm chủng cho bé
Sau khi sinh và làm các thủ tục khai sinh cho bé tại cơ quan hành chính 役所, trong vòng 1 tháng bạn sẽ nhận được từ 役所 các giấy tờ chi tiết liên quan đến tiêm chủng cho trẻ. Gồm: tài liệu giới thiệu lợi ích của tiêm chủng; các loại tiêm chủng (tiêm chủng định kỳ và tiêm chủng tự nguyện); lịch tiêm chủng (予防接種スケジュール); phiếu tiêm chủng định kỳ miễn phí (接種券(せっしゅけん); danh sách các bệnh viện và phòng khám nhi trong khu vực có thể thực hiện tiêm chủng…
Ngoài ra, bạn có thể xem trong cuốn Sổ tay mẹ và bé (母子手帳) cũng có lịch tiêm chủng do Hiệp hội Nhi khoa Nhật Bản đề xuất.
Thông thường lịch tiêm chủng đầy đủ kéo dài tới khi bé hơn 10 tuổi, cụ thể như sau:
- Từ 0-1 tuổi: bé sẽ được tiêm 6 loại vắc xin (5 loại định kỳ và 1 loại tự nguyện), thời gian bắt đầu từ khi bé được 2 tháng tuổi đến 9 tháng tuổi.
- 1 tuổi: sẽ tiêm lần 4 các mũi Hib, viêm phổi tụ cầu, vắc xin tổng hợp DPT-IPV, thủy đậu (lần 1+2), vắc xin MR (lần 1). Với các mũi tự nguyện, có thể tiêm vắc xin cúm và quai bị (lần 1)
- 2-6 tuổi: vắc xin MR (lần 2), viêm não Nhật Bản (lần 1+2+3). Với các mũi tự nguyện, có thể tiêm vắc xin quai bị (lần 2), cúm (tiêm hàng năm).
- 9 tuổi trở lên: vắc xin viêm não Nhật Bản (lần 4), với bé gái tiêm vắc xin HPV (lần 1+2+3). Với các mũi tự nguyện, tiêm vắc xin cúm hàng năm.
Để đảm bảo lịch tiêm cho trẻ, trong cuốn Sổ tay mẹ và bé có các trang để ghi nhật ký tiêm chủng (予防接種の記録) cho bé. Mỗi lần tiêm xong loại vắc xin nào, mũi thứ mấy, bác sĩ đều ghi lại cẩn thận, giúp bạn theo dõi sát sao lịch tiêm cho bé.
Chi phí
Các vắc xin tiêm chủng bắt buộc sẽ được miễn phí. Bạn sẽ nhận được các phiếu tiêm chủng miễn phí (接種券) từ cơ quan hành chính địa phương. Khi đưa trẻ đi tiêm, bạn phải mang theo các phiếu này để được miễn phí. Riêng các vắc xin tiêm chủng tự nguyện sẽ phải tự chi trả phí, giá có thể thay đổi hàng năm.
