Ở gần bờ phía tây của con sông Sumida, quận Chuo, Tokyo, xưởng ô thủ công Komiya Shoten nằm khiêm tốn trên con phố nhộn nhịp. Bước vào cửa hàng, người mua không chỉ choáng ngợp với những mẫu mã ô đủ sắc màu, mà còn nghe thấy âm thanh vù vù từ những chiếc máy khâu đang may ô.
Komiya Shoten được thành lập gần 100 năm trước, vào năm 1930 tại khu vực Higashi-Nihonbashi của quận Chuo. Hiện nghệ nhân Ishiyama Hiroshi, 55 tuổi, là người kế thừa và tiếp nối nghề của ông cha. Thương hiệu ô dù Tokyo Yogasa của cửa hàng được sản xuất theo phương pháp truyền thống, đã được chính quyền thành phố Tokyo công nhận là nghề thủ công truyền thống địa phương vào năm 2018.
Ô dù kiểu phương Tây lần đầu tiên du nhập vào Nhật Bản vào những năm cuối thời Edo (1603-1868). Từ đầu thời Minh Trị (1868-1912), giới thượng lưu ưa chuộng ô dù kiểu phương Tây như một biểu tượng của nền văn minh và sự khai sáng. Kể từ đó, chúng bắt đầu được sản xuất trong nước.
Trong thời kỳ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ sau chiến tranh, vào thời Showa (1926-1989), chỉ riêng khu vực trung tâm Tokyo đã có hơn 70 cửa hàng bán ô thủ công. Tuy nhiên, nhiều cửa hàng đã phá sản trong thời kỳ suy thoái kinh tế trong giai đoạn thời Heisei (1989-2019). Hiện chỉ còn lại một vài công ty ở Tokyo còn sản xuất ô thủ công theo phong cách phương Tây, trong đó có Komiya Shoten.
Giữa lòng Tokyo hiện đại, đến đây mới có thể tận mắt ngắm nhìn những chiếc máy khâu cổ điển chạy bằng chân đang quay vù vù. Loại máy khâu này hiện nay rất hiếm thấy tại Nhật Bản. Với việc ô dù giá rẻ nhập khẩu đang chiếm lĩnh thị trường, chỉ số ít ô dù ở Nhật Bản được sản xuất trong nước, số lượng ô làm thủ công càng trở nên hiếm. Bởi thế, nghệ nhân Ishiyama vẫn tiếp tục sử dụng và bảo dưỡng những chiếc máy khâu rất cũ, được sản xuất vào khoảng giữa thế kỷ 20. Ông vẫn sử dụng những dụng cụ cũ được truyền đời, gồm cả khung gỗ để cắt vải thành hình tam giác.
Đôi tay nghệ nhân thoăn thoắt khâu những tấm vải hình tam giác để làm các mẫu ô kiểu phương Tây. Komiya Shoten sử dụng ba máy khâu vải theo phương pháp “tankan-nui”. Phương pháp này chỉ khâu bằng chỉ trên. “May bằng cả chỉ trên và chỉ dưới khiến vải mất đi độ co giãn và toàn bộ hình dạng không uốn cong gọn gàng theo hình chiếc ô”, nghệ nhân Ishiyama giải thích.
Để phục vụ thị hiếu khách hàng, cửa hàng này thiết kế nhiều dòng sản phẩm theo các phong cách khác nhau, đa dạng sắc màu. Dòng ô mang phong cách cổ điển, với tay cầm kiểu mai rùa và họa tiết isa monyo mô tả cây thông và hoa cúc thường bán chạy. Ô che nắng là sản phẩm bán chạy nhất cho cả khách hàng nam và nữ. Các loại ô vừa có thể dùng làm ô che mưa, vừa có thể dùng làm ô che nắng và loại ô gấp gọn cũng được ưa chuộng.
Nhiều khách hàng là người nước ngoài, muốn mua như một món quà kỷ niệm. Cầm trên tay chiếc ô của thương hiệu Nhật Bản hàng trăm năm tuổi có lẽ sẽ khơi gợi những cảm xúc và lòng yêu mến với đất nước này.
