Ở tuổi ngoài 70, nghệ nhân Kumano Satoshi vẫn chưa cho phép mình nghỉ hưu. Mái đầu dù đã bạc trắng, mắt đeo đôi kính dày, nhưng ông vẫn rất nhanh nhẹn cầm đục, vận hành máy cắt gỗ, tỉ mẩn hoàn thiện từng chiếc túi gỗ. Nào là túi đeo chéo, nào túi cầm tay, từ những chiếc túi gỗ hình chữ nhật, cho tới các túi phong cách độc lạ như hình lục giác, hình chú chim. Tất cả đều được làm thủ công.
Ông Kumano sinh năm 1955 trong một gia đình thợ thủ công chuyên làm rương Sendai Tansu truyền thống tại thành phố Sendai, tỉnh Miyagi. Lớn lên bên những người thợ lành nghề, ông nhanh chóng học được các kỹ năng của nghề mộc. Sau thời gian chủ yếu sản xuất hộp nhạc, từ năm 2000, ông Kumano rẽ hướng sang làm túi gỗ, bằng cách vận dụng các kỹ thuật làm rương Tansu với nhiều ngăn kéo gỗ.
“Để làm được túi gỗ, cần có kỹ năng ở mức cao hơn, nên tôi muốn thử thách bản thân”, ông nói. Trong quá trình chuẩn bị nguyên liệu gỗ làm túi, ông phải sấy gỗ từ gỗ thô ban đầu có độ ẩm hơn 10%, cho đến khi khô hoàn toàn. Sau đó, để gỗ nghỉ ngơi trong một khoảng thời gian nhất định. Quy trình này đảm bảo gỗ không bị biến dạng hoặc nứt khi làm túi thành phẩm.
Độ nhẹ cũng là một yếu tố quan trọng vì túi được xách bằng tay. Nghệ nhân Kumano cũng chú trọng đến độ bền, bởi tâm niệm túi gỗ là những tác phẩm thủ công tuyệt đẹp, nhưng cũng cần đủ bền để sử dụng hàng ngày. Ông dùng các phương pháp như làm dày các khớp nối, quai túi được mài kỹ càng, sao cho đạt độ tròn vừa đủ. “Tôi nghiên cứu lặp đi lặp lại, như kiểm tra xem túi có bị vỡ hoặc hư hỏng khi rơi từ độ cao ngang thắt lưng hay không”.
Sự tỉ mỉ trong từng công đoạn nhỏ giúp ông làm ra những chiếc túi gỗ đẹp cả bên trong lẫn bên ngoài. Vẻ ngoài thanh lịch, mộc mạc mà vẫn có chiều sâu, tận dụng tối đa vẻ đẹp của các vân gỗ khiến túi gỗ của nghệ nhân Kumano được nhiều người ưa chuộng. Một số khách hàng mua chỉ để bày trang trí. Khi mở, đóng và cầm chúng trên tay đều rất dễ dàng.
“Tôi muốn mọi người sử dụng những chiếc túi này càng lâu càng tốt”, ông nói. Triết lý được người thợ mộc già vun đắp qua những sản phẩm thủ công truyền thống chưa bao giờ thay đổi.
Những chiếc túi gỗ giành giải thưởng lớn tại cuộc thi Miyagi Monozukuri Taisho. Đồng thời ông cũng giành giải thưởng xuất sắc cho tác phẩm hộp nhạc hình bánh kem tại cuộc thi thiết kế đồ lưu niệm mới lần thứ 10 tại vùng Tohoku.
Sau trận động đất lớn ở vùng Tohoku năm 2011, ông nảy ra ý tưởng “muốn sưởi ấm trái tim mọi người”, nên bắt đầu sản xuất hộp nhạc hình bánh kem bằng gỗ. Để tạo ra những chiếc hộp hình bánh, nghệ nhân sử dụng các kỹ thuật như chiết xuất sắc tố từ cây và trộn bột gỗ và keo dán để tạo ra vẻ ngoài như kem tươi. Rồi trang trí bề mặt bằng vỏ trứng nghiền nát và mùn cưa. “Tôi muốn mọi người thưởng thức âm thanh tuyệt vời của hộp nhạc, cùng với ngắm nhìn vẻ đẹp hấp dẫn của gỗ”, ông nói.
Đối với người nghệ nhân này, tình yêu với nghề làm gỗ như định mệnh cả cuộc đời. Những ý tưởng đến với ông không bao giờ vơi cạn. “Lúc nào trong tôi cũng tràn ngập các ý tưởng”. Bởi thế, những triển lãm cá nhân do ông tổ chức luôn được khách trong và ngoài nước đón nhận nồng nhiệt.
