Môn võ cổ truyền của người Nhật
Kiếm đạo (剣道 – Kendo) là một môn võ thuật, hay còn gọi là võ đạo của Nhật Bản. Bắt nguồn từ kiếm thuật truyền thống, môn võ này biểu hiện sức mạnh thể chất và cả tinh thần.
Thời xa xưa, Kendo chỉ sử dụng trong tầng lớp samurai và chiến binh. Ngày nay, kiếm đạo dần được hiện đại hóa, trở thành hoạt động thể thao phổ biến dành cho tất cả mọi người, từ trẻ em, tới sinh viên, người lớn tuổi yêu thích bộ môn này. Kendo cũng phổ biến rộng rãi tại nhiều quốc gia, giải vô địch thế giới được tổ chức 3 năm một lần.
Tìm hiểu lịch sử, kỹ năng và các yếu tố của Kendo cũng là một cách khám phá sâu sắc về văn hóa truyền thống Nhật Bản. Kiếm đạo đã trở thành bộ môn rèn tính kỷ luật và đào tạo nhân cách. Các yếu tố chính được Liên đoàn Kiếm đạo Nhật Bản đẩy mạnh bao gồm việc trau dồi tinh thần mạnh mẽ, lòng chân thành, lễ nghĩa, danh dự và cải thiện bản thân. Những điều này giúp con người nâng cao ý thức cống hiến cho xã hội, yêu mến cộng đồng và thúc đẩy hòa bình thế giới.
Lan tỏa Kendo trong môi trường học đường
Tại các trường cấp 2, cấp 3 ở Nhật, hầu hết đều đưa Kendo vào danh sách các môn thể thao võ truyền thống 部活. Ngay cả nhiều trường tiểu học cũng có các câu lạc bộ Kendo.
Chị Hồng Nhung là mẹ của một bé trai 8 tuổi đang theo học kiếm đạo được hơn 1 năm thuộc câu lạc bộ Kendo một trường tiểu học ở Saitama. Nói về lý do chọn Kendo cho con, chị Nhung chia sẻ, ban đầu muốn rèn con tính kỷ luật. “Bé nhà mình hiếu động lắm. Trong buổi học thử, con mặc thử bộ đồ, cầm kiếm gỗ, trông ‘ngầu’ quá nên con thích lắm”.
Những ưu điểm khi trẻ học Kendo
Theo chị Nhung, Kendo đúng nghĩa là một môn võ, ngoài việc tập luyện nâng cao thể lực cho các bé, còn rèn tinh thần, lễ nghĩa và chữ “nhẫn”.
- Nâng cao thể lực, con khỏe mạnh, nhanh nhẹn, hoạt bát và có thể tự bảo vệ bản thân
- Tính nghiêm khắc, tính kỉ luật cao: khi bắt đầu hay kết thúc buổi học, ngoài việc chào hỏi (あいさつ) các thầy cô, còn phải chào hỏi các đối thủ một cách nghiêm túc. Khi thi đấu thua cũng bắt buộc chào đối thủ, không được hậm hực không chào hỏi và bỏ đi. Các bé cũng được rèn cách nói năng dùng kính ngữ đầy đủ với các thầy, các anh lớn.
“Về nhà cuối ngày con còn phải viết nhật ký của buổi tập xem đã học được gì. Thỉnh thoảng các anh lớn hơn sẽ chấm bài viết nhật ký của các em để dạy các em cách dùng từ, cách giao tiếp với người bậc trên”, chị Nhung nói.
- Tăng khả năng quan sát và tập trung. Mỗi trận đấu diễn ra trong khoảng thời gian rất ngắn, đòi hỏi phải quan sát tập trung để ra đòn nhanh, chính xác, dứt khoát.
- Rèn luyện sự kiên trì, nhẫn nại: Kỹ thuật môn võ này không nhiều, thường chỉ luyện để dung kiếm tre tấn công được 3 điểm đầu, bụng và tay của đối thủ. Mỗi buổi luyện tập để tăng tốc độ và tăng lực đánh vào những điểm đó. Do vậy, các bé phải hết sức nhẫn nại. Nhiều bé nhanh chán nản khi lặp lại những động tác đó. Ngược lại, những đứa trẻ theo được Kendo thường có nội lực mạnh mẽ, khi gặp khó khăn trên đường đời không dễ bỏ cuộc.
- Rèn tính gọn gàng, ngăn nắp. Ngoài luyện tập, công việc thường xuyên của mỗi buổi tập còn là lau dọn võ đường, chuẩn bị đồ tập cho thầy, cô…
- Liên đoàn Kendo Nhật Bản tổ chức rất nhiều hoạt động, thi đấu giao lưu theo cấp CLB, cấp quận, thành phố… dành cho lứa tuổi từ lớp 1 trở lên, giúp con có nhiều cơ hội giao lưu và nâng cao năng lực.
Một số khó khăn
“Tập kendo có vất vả không?”, theo chị Nhung, là khá vất vả, nhất là với các bé gái. “Kể cả bé trai nhà mình nhiều khi tập luyện vất vả, khóc đòi bỏ. Nhưng sau mỗi lần thi đấu thắng hoặc đi giao lưu được cúp là con được tiếp thêm nhiều năng lượng”, chị Nhung chia sẻ.
- Bộ môn này có nhiều dụng cụ cần chuẩn bị và cũng khá nặng như áo giáp, nón bảo vệ, kiếm, bao tay… Mùa đông mặc trên người rất lạnh, còn mùa hè lại quá nóng bức. Chưa kể nếu bé còn nhỏ, chưa tự đội mũ, tháo giáp được vì rất nặng và khó mang, ba mẹ sẽ phải đi học theo cùng con. Mỗi buổi học thường kéo dài 3 tiếng, phụ huynh phải ở đó cùng con, hỗ trợ con tháo mũ liên tục sau mỗi lần đấu.
- Chi phí dụng cụ khi bắt đầu học khá đắt đỏ, dao động khoảng 5 man (trong khi các môn võ khác như karatedo chỉ khoảng hơn 1 man). Tuy nhiên, các mẹ có thể lựa chọn mua đồ cũ để tiết kiệm.
- Võ đường hầu như vận hành một cách tuyền thống nên phụ huynh cũng phải phân chia công việc, tham gia dọn dẹp võ đường… Nhưng vì thế học phí tham gia hàng tháng của con không đắt. Bé nhà chị Nhung tốn 3,000 yên/tháng có thể tập từ 2-7 ngày trong tuần tuỳ bé lựa chọn.
Tuy vậy, chị Hồng Nhung cho rằng môn Kendo vẫn nhiều ưu điểm hơn cả. “Trước đây con mình làm gì cũng nhanh nản. Hơn 1 năm nay theo Kendo, bé làm gì cũng kiên nhẫn hơn đáng kể. Lúc nào con cũng nhanh nhẹn, vui vẻ, đó là điều mình mừng nhất”.