Với mục đích hỗ trợ về mặt kinh tế và ổn định tâm lý cho các bố mẹ trong thời gian sau sinh và chăm sóc bé, Chính phủ Nhật Bản đã ban hành chính sách mang tên 育児休業給付金 (trợ cấp nghỉ chăm con).
Thực tế chị em sau sinh có thể quay lại công việc hoặc nghỉ thêm để chăm con nhỏ. Thời gian nghỉ chăm con này có thể kéo dài cho đến khi bé tròn 2 tuổi, tiếng Nhật gọi là 育児休業 (育休）(いくじきゅうぎょう hoặc いくきゅう). Trong thời gian nghỉ này, các mẹ tuy không được công ty trả lương nhưng sẽ nhận được khoản trợ cấp 育休 từ đơn vị bảo hiểm xã hội. Trợ cấp này dành cho cả người Nhật và người nước ngoài, bao gồm nhân viên chính thức và cả người lao động baito có hợp đồng.
Điều kiện nhận trợ cấp
Điều kiện bắt buộc là phải đã tham gia đóng bảo hiểm lao động đủ 12 tháng (雇用保険), đồng thời đáp ứng các điều kiện sau:
- 2 năm trước khi nghỉ chăm con có 12 tháng với số ngày làm việc mỗi tháng trên 11 ngày.
- Số tiền lương trợ cấp nhận được từ công ty không được lớn hơn 80% lương tháng.
- Số ngày nghỉ chăm con trên 20 ngày/tháng.
- Sẽ phải trở lại làm việc sau khi kết thúc thời gian nghỉ chăm con
Thời hạn đăng ký
Cách tính thời hạn chung là từ lúc em bé sinh ra đến khi con tròn 1 tuổi. Với các bà mẹ có thể được tính từ ngày tiếp theo của ngày kết thúc kỳ nghỉ sinh con (8 tuần). Còn các bố sẽ tính từ khi con sinh ra.
Thời hạn làm đơn xin nghỉ: hạn chót đăng ký là 1 tháng trước khi bắt đầu kỳ nghỉ chăm con.
Nếu bạn muốn kéo dài thời hạn nghỉ, tối đa thêm 6 tháng nữa, thì chỉ được chấp nhận trong những trường hợp sau:
- Đã đăng ký cho con đi nhà trẻ (hoikuen) nhưng đã hết suất trống
- Bố hoặc mẹ bị thương, ốm đau nguy cấp, gặp tai nạn.
- Bố mẹ ly hôn trong thời gian nghỉ chăm con.
- Mẹ mang thai con thứ 2.
Thời hạn làm đơn kéo dài hạn nghỉ: hạn chót đăng ký là 2 tuần trước sinh nhật tròn 1 tuổi của con.
Số tiền nhận được
Sau thời gian nghỉ thai sản được quy định, cha mẹ đăng ký trợ cấp này sẽ được nhận phúc lợi nghỉ phép chăm sóc trẻ em (育児休業給付金). Tuy nhiên số tiền nhận được sẽ giảm dần theo thời gian như sau:
- Từ ngày bắt đầu nghỉ đến ngày thứ 180: hưởng trợ cấp 67% lương hàng tháng.
- Từ ngày 181 trở đi: hưởng 50% lương hàng tháng.
Ví dụ: người mẹ đi làm với mức lương hàng tháng là 18 man và xin nghỉ chăm con 1 năm.
Ngày nghỉ đầu tiên đến ngày thứ 180: 180,000 x 67% = 120,600 yên.
Từ ngày 181 trở đi: 180,000 x 50% = 90,000 yên.
Tổng số tiền trợ cấp trong trợ cấp trong thời gian 1 năm nghỉ chăm con sẽ là:
(120,600 x 6 tháng) + (90,000 x 6 tháng) = 1,263,600 yên.
Lưu ý: số tiền trợ cấp tối đa gia đình có thể nhận được ở chế độ 育児休業給付金 này là 285,621 yên (mức 67% lương) và 213,150 yên (mức 50% lương).
Cách đăng ký nhận trợ cấp
Bạn có thể nhờ công ty hỗ trợ hoặc tự đăng ký tại văn phòng Hellowork.
✔ Bước 1: Bạn liên hệ công ty để hỏi xem trường hợp của bạn có đủ điều kiện nhận trợ cấp nghỉ chăm con hay không. Vì có trường hợp dù đã đóng bảo hiểm lao động nhưng không đạt những yêu cầu đi kèm nên không được nhận trợ cấp này.
✔ Bước 2: Bạn thông báo với công ty về thời gian dự định nghỉ chăm con, nên báo với công ty khoảng 1 tháng trước khi nghỉ sinh.
✔ Bước 3: Nhận tất cả các loại giấy tờ cần thiết để xin nghỉ chăm con từ công ty. Nên hỏi thêm công ty có cho phép bạn gửi những giấy tờ trở lại sau khi hoàn tất thủ tục bằng đường bưu điện không.
✔ Bước 4: Điền các thông tin cần thiết và nộp lại cho công ty. Hoàn thành mẫu Đơn xin nghỉ chăm con (育児休業申出書) theo form và các thủ tục khác rồi nộp đơn tại công ty hoặc Hellowork. Tải tại đây.
✔ Bước 5: Sau ngày nộp hồ sơ xin nghỉ khoảng 2 tháng đến 5 tháng thì số tiền trợ cấp đầu tiên sẽ được chuyển về tài khoản ngân hàng bạn đã đăng ký. Sau đó thì cứ 2 tháng một lần cần phải tiếp tục làm thủ tục để được nhận trợ cấp tiếp (thường là công ty sẽ làm thay nhưng bạn vẫn nên xác nhận lại cho chắc chắn).
Lưu ý
Để hưởng trợ cấp nghỉ chăm con 育児休業給付金, thời gian sẽ được tính sau thời gian nghỉ thai sản (8 tuần sau sinh, tức 56 ngày). Nếu các mẹ xin nghỉ nối tiếp với thời gian trước thì sẽ được tính từ nghỉ từ ngày 57 trở đi.
Với một số trường hợp các mẹ mang thai khi tổng thời gian làm việc tại công ty và thời gian tham gia bảo hiểm chưa đủ 12 tháng (thiếu khoảng 1-2 tháng) thì có thể áp dụng phương án: xin công ty cho quay trở lại làm việc ngay sau khi kết thúc 8 tuần nghỉ thai sản. Đợi đến khi đủ điều kiện được hưởng trợ cấp nghỉ chăm con 育児休業給付金 thì mới đăng ký lấy 育休 và xin công ty cho nghỉ.
