1/ Hoàn thuế, điều chỉnh thuế cuối năm là gì?
Tại Nhật Bản, người lao động bao gồm cả người nước ngoài khi đạt mức thu nhập quy định sẽ phải đóng một số loại thuế. Ví dụ: thuế thu nhập, thuế thị dân… Các công ty, cửa hàng, xí nghiệp thường chọn cách khấu trừ các thuế này ngay khi họ trả lương hàng tháng cho người lao động.
Tuy nhiên, theo luật hiện hành tại Nhật, nếu người lao động có người phụ thuộc hoặc một số yếu tố khác có thể được xem xét giảm thuế. Do đó, vào thời điểm cuối năm dương lịch, người lao động có thể làm thủ tục điều chỉnh thuế cuối năm để được nhận lại phần tiền thuế được giảm, tiếng Nhật gọi là 年末調整 (ねんまつちょうせい).
Khi bạn nộp đơn xin điều chỉnh thuế, Cục Thuế sẽ tính toán lại mức thuế bạn đã đóng so với mức thu nhập thực tế và số người phụ thuộc, khấu trừ gia cảnh. Nếu thuế thu nhập đã thu cao hơn phần thuế phải đóng, Cục Thuế sẽ hoàn lại tiền cho bạn, gọi là hoàn thuế. Ngược lại, nếu thuế thu nhập đã thu ít hơn phần thuế bạn phải đóng, bạn sẽ phải đóng bù thêm.
Bạn có thể làm thủ tục kê khai thuế theo công ty đang làm hoặc tự khai báo tại Chi cục Thuế thành phố đang sống. Nếu bạn làm ở 2 nơi, việc điều chỉnh thuế cuối năm sẽ do bên công ty trả lương nhiều hơn làm (nơi đã nộp tờ khai khấu trừ người phụ thuộc 扶養控除等（異動）申告書).
2/ Ai có thể làm hoàn thuế cuối năm?
- Người lao động đang cư trú, làm việc tại Nhật trên 1 năm
- Thu nhập đạt mức phải đóng thuế: trong đó, thu nhập trên 103 man/năm sẽ phải bắt đầu đóng thuế thu nhập (所得税). Riêng thuế thị dân (住民税): thường thu nhập trên 100 man/năm sẽ phải bắt đầu đóng, tuy nhiên còn tùy thuộc vào quy định của từng địa phương.
- Chứng minh được đang phụng dưỡng người phụ thuộc ở nước ngoài: cần chứng minh mối quan hệ và số tiền gửi về cho người phụ thuộc (ông bà, bố mẹ, anh chị em, cô dì chú bác…)
Lưu ý: từ năm 2023, quy định mới về đối tượng người phụ thuộc có một số thay đổi. Cụ thể là:
✅ Người dưới 16 tuổi: sẽ không được tính là người phụ thuộc
✅ Người từ 16 – 29 tuổi: được đăng ký trở thành người phụ thuộc và không quy định mức tiền gửi tối thiểu
✅ Với người từ 30 – 69 tuổi: được đăng ký là người phụ thuộc nếu đáp ứng 1 trong 3 điều kiện gồm
- Bạn gửi về cho mỗi người trên 38 man/năm, kèm hóa đơn chuyển tiền hợp lệ. Nếu bạn chuyển tiền về cho người thân qua DCOM, bạn sẽ nhận được hóa đơn này.
- Người phụ thuộc đang là du học sinh tại một nước khác, không phải Nhật Bản.
- Người đó bị tàn tật.
✅ Từ 70 tuổi trở lên: được đăng ký trở thành người phụ thuộc và không quy định mức tiền gửi tối thiểu.
Bạn cần đặc biệt lưu ý những điểm này khi điền thông tin của người thân vào phần người phụ thuộc trong quá trình làm hồ sơ xin hoàn thuế nhé.
3/ Những ai không được làm điều chỉnh thuế cuối năm?
- Những người đã nghỉ việc trước ngày 31/12
- Những người không nộp đơn Khai báo khấu trừ người phụ thuộc 給与所得者の扶養控除等（異動）申告書
- Tổng thu nhập năm trên 2.000 man
- Người có thu nhập từ công việc phụ trên 20 man/năm
- Công tác tại nước ngoài và cư trú tại đó trong 1 năm (lúc này sẽ được coi là người không còn cư trú tại Nhật)
- Đối tượng được hoãn hoặc hoàn thuế thu nhập do thiên tai
4/ Thời gian làm hoàn thuế
- Các công ty thường yêu cầu người lao động làm thủ tục hoàn thuế từ tháng 9 đến tháng 12.
- Bạn cũng có thể tự kê khai và làm thủ tục hoàn thuế tại Chi cục Thuế thành phố đang sinh sống. Tối đa được hoàn khoản thuế đã đóng từ 5 năm trước.
- Thời gian gửi tiền về cho người phụ thuộc: 1/1 – 31/12
5/ Được hoàn bao nhiêu tiền?
Thực tế số tiền được hoàn thuế phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
- Thu nhập của bạn
- Số người phụ thuộc tại Việt Nam
- Số tiền bạn gửi về cho người phụ thuộc ở Việt Nam
- Quy định về thuế, nhất là thuế thị dân, tại thành phố bạn sinh sống.
Ngoài ra, bạn cũng có thể được khấu trừ một số khoản khác nếu bạn làm thủ tục đăng ký, gồm:
- Khấu trừ vợ/chồng（配偶者控除額・はいぐうしゃこうじょがく）: Dành cho người lao động thu nhập dưới 1.000 man/năm và đăng ký vợ chồng phụ thuộc có thu nhập năm dưới 133 man. Tính theo bảng dưới đây:
| Tổng thu nhập của người lao động và mức khấu trừ | ||||
| Dưới 900 man | 900-950 man | 950-1.000 man | ||
| Thu nhập của vợ/chồng phụ thuộc | Dưới 48 man | 38 man | 26 man | 13 man |
| Dưới 48 man và vợ/chồng đủ điều kiện khấu trừ người cao tuổi | 48 man | 32 man | 16 man | |
| 48-95 man | 38 man | 26 man | 13 man | |
| 95-100 man | 36 man | 24 man | 12 man | |
| 100-105 man | 31 man | 21 man | 11 man | |
| 105-110 man | 26 man | 18 man | 9 man | |
| 110-115 man | 21 man | 14 man | 7 man | |
| 115-120 man | 16 man | 11 man | 6 man | |
| 120-125 man | 11 man | 8 man | 4 man | |
| 125-130 man | 6 man | 4 man | 2 man | |
| 130- dưới 133 man | 3 man | 2 man | 1 man | |
| 133 man | 0 yên | 0 yên | 0 yên | |
Ví dụ: bạn là lao động chính, có thu nhập dưới 900 man, có đăng ký vợ/chồng phụ thuộc, thu nhập của vợ/chồng bạn dưới 48 man/năm, bạn sẽ được khấu trừ thuế 38 man. Thu nhập của vợ/chồng bạn càng tăng lên, tương ứng với các mức trong bảng, thì mức khấu trừ thuế của bạn càng ít đi. Khi vợ/chồng bạn có thu nhập 133 man/năm, bạn sẽ không được khấu trừ.
- Khấu trừ người phụ thuộc và người thương tật（扶養控除額及び障害者等の控除・ふようこうじょおよびしょうがいしゃとうのこうじょ）: số tiền khấu trừ được tính theo số người phụ thuộc. Cụ thể như sau:
| Đối tượng | Mức khấu trừ | |
| Người phụ thuộc thông thường | 1 người | 38 man |
| 2 người | 76 man | |
| 3 người | 114 man | |
| 4 người | 152 man | |
| 5 người | 190 man | |
| 6 người | 228 man | |
| 7 người | 266 man | |
| Từ 8 người | 266 man + thêm 1 người sẽ cộng thêm 38 man/người | |
| Người phụ thuộc khuyết tật sống cùng nhà | 75 man | |
| Người khuyết tật đặc biệt | 40 man | |
| Người khuyết tật nhẹ, sinh viên, góa phụ | 27 man | |
| Cha mẹ đơn thân | 35 man | |
| Cha mẹ trên 70 tuổi sống cùng nhà | 58 man | |
| Người thân phụ thuộc được chỉ định | 63 man | |
| Người thân, họ hàng cao tuổi | 48 man | |
6/ Các giấy tờ cần chuẩn bị
Nếu bạn làm thủ tục hoàn thuế theo công ty đang làm việc, sẽ cần chuẩn bị hồ sơ gồm các loại giấy tờ sau:
✅ Thẻ ngoại kiều
✅ Bảng tổng kết lương năm nay (源泉徴収票 – げんせんちょうしゅうひょう)
✅ Tờ khai của Cục Thuế
- Tờ khai khấu trừ lương cơ bản kiêm khấu trừ cho vợ/chồng và khấu trừ điều chỉnh thu nhập（給与所得者の基礎控除申告書(兼)給与所得者の配偶者控除等申告書(兼)所得金額調整控除申告書）
- Tờ khai khấu trừ người phụ thuộc 給与所得者の扶養控除等（異動）申告書
- Tờ khai khấu trừ các loại phí bảo hiểm（給与所得者の保険料控除申告書）
✅ Giấy tờ chứng minh mối quan hệ giữa bạn và người phụ thuộc, ví dụ giấy khai sinh, sổ hộ khẩu… cần được dịch sang tiếng Nhật.
✅ Hóa đơn chứng nhận chuyển tiền cho người phụ thuộc trong thời gian làm hoàn thuế (khi gửi qua DCOM, bạn sẽ nhận được hóa đơn này)
7/ Cách lấy giấy chứng nhận chuyển tiền chỉ trong 10 giây
Khi sử dụng DCOM, nếu bạn cần giấy chứng nhận chuyển tiền để làm thủ tục hoàn thuế, chỉ cần thao tác nhanh trong 10 giây mà thôi. Các bước thực hiện đơn giản như sau:
- Bước 1: Bạn vào ứng dụng DCOM, chọn “Truy cập tài khoản” và “Yêu cầu gửi biên nhận”
- Bước 2: Kiểm tra lại các thông tin và địa chỉ người nhận
- Bước 3: Bấm “Thực hiện”. Chứng nhận chuyển tiền sẽ được DCOM tự động gửi đến bạn trong vòng 2-3 ngày
Nếu gặp khó khăn trong quá trình thao tác, hãy gửi tin nhắn tới DCOM trên fanpage rồi gõ 𝐃𝐕𝐊𝐇, chọn số 1 để gặp Nhân viên tư vấn hỗ trợ.
Chúc bạn làm thủ tục hoàn thuế thành công!
