Trong quá trình làm việc tại Nhật Bản, người lao động nước ngoài phải đóng bảo hiểm, với tên gọi bảo hiểm hưu trí, hay bảo hiểm phúc lợi xã hội (厚生年金 – こうせいねんきん), hoặc bảo hiểm hưu trí tự nguyện, hay bảo hiểm quốc dân (国民年金 – こくみんねんきん), gọi chung là Nenkin. Trong đó, 厚生年金 là bảo hiểm dành cho những người làm việc tại công ty, xí nghiệp, thông thường phía công ty sẽ hỗ trợ một phần. Những bạn làm việc ở Nhật dưới hình thức thực tập sinh, hay kỹ thuật viên đều được áp dụng loại hình này. Với 国民年金, chế độ này dành cho những người lao động tự do, tự kinh doanh.
Tại sao chúng ta phải đóng Nenkin?
Bản chất Nenkin là bảo hiểm hưu trí, sau này khi nghỉ hưu người lao động sẽ nhận được một khoản tiền phụ cấp hàng tháng từ nhà nước, còn gọi là lương hưu. Tuy nhiên, với người lao động nước ngoài, không phải ai cũng sẽ sống và làm việc ở Nhật đến khi về hưu để nhận lại số tiền đó. Vậy nên Chính phủ Nhật có chế độ cho phép người nước ngoài sau khi về nước được lấy lại số tiền đã đóng này và được gọi là 脱退一時金の請求 (だったいいちじきんのせいきゅう）
Điều kiện được nhận lại Nenkin
Thời gian có thể làm thủ tục nhận Nenkin là từ lúc bạn về nước đến khi làm thủ tục phải trong vòng 24 tháng. Đồng thời đáp ứng các điều kiện sau:
- Không mang quốc tịch Nhật Bản
- Thời gian đóng bảo hiểm xã hội hoặc bảo hiểm quốc dân trên 6 tháng
- Số năm đóng bảo hiểm Nenkin dưới 10 năm
- Hiện tại không có địa chỉ ở Nhật (không sống ở Nhật)
- Xuất cảnh khỏi Nhật Bản dưới 2 năm
- Chưa từng có quyền lợi nhận tiền Nenkin (bao gồm cả tiền trợ cấp thương tật 障害手当 – しょうがいてあて )
Các giấy tờ cần thiết khi làm thủ tục
- Bản photo hộ chiếu (gồm các trang có ghi thông tin tên, ngày tháng năm sinh, quốc tịch, chữ ký, tư cách lưu trú và đóng dấu ngày cuối cùng xuất cảnh rời khỏi Nhật)
- Giấy chứng nhận bạn không sống ở Nhật: chuẩn bị bản sao của phiếu cắt địa chỉ hoặc photo trang hộ chiếu xác nhận được ngày xuất cảnh. Tuy nhiên, nếu bạn đã nộp thông báo chuyển nhà cho chính quyền địa phương nơi bạn sống trước khi về nước, thì không cần thiết chuẩn bị giấy tờ tại mục này.
- Giấy tờ xác nhận thông tin tài khoản ngân hàng bao gồm tên ngân hàng, tên chi nhánh, địa chỉ chi nhánh, số tài khoản ngân hàng và chủ tài khoản ngân hàng cũng chính là người nhận tiền Nenkin (nên mở tài khoản ở những ngân hàng lớn có thể nhận tiền từ Nhật).
- Sổ tay nenkin (年金手帳)
- Đơn xin hoàn trả tiền nenkin (脱退一時金請求書). Link download tại đây
Ngoài ra, bạn cũng có thể lấy đơn này tại văn phòng nenkin, Hiệp hội quốc tế của thành phố, quận, huyện, thị trấn.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, có thể đăng ký nhận tiền nenkin qua đường bưu điện. Bạn gửi chuyển phát nhanh quốc tế đến địa chỉ của Japan Pension Service tại địa chỉ: (〒168-8505) Тоkуо, Ѕugіnаmі-ku, Таkаіԁо-nіѕһі 3-5-24.
Kể từ ngày bạn gửi đơn xin hoàn lại nenkin, khoảng 3-4 tháng sau cơ quan này sẽ gửi cho bạn giấy thông báo cấp tiền nenkin vào tài khoản ngân hàng của bạn (脱退一時金支給決定通知書). Nếu giấy tờ bạn gửi bị thiếu hay sai sót thì họ sẽ gửi trả lại để bổ sung, nên hãy chú ý khâu chuẩn bị giấy tờ tránh mất thời gian.
Số tiền có thể nhận lại
Đối với 国民年金 thì sẽ không bị trưng thu thuế thu nhập từ số tiền nenkin trả về. Còn 厚生年金 thì sẽ bị trừ 20,42%, có nghĩa bạn sẽ được nhận lại 79,58% số tiền bảo hiểm bạn đã đóng. Số 20,42% trên sẽ được nộp vào sở thuế. Số tiền này nếu làm thủ tục thì bạn cũng có thể lấy lại được và người ta thường gọi là “Thủ tục lấy nenkin lần 2”. Thủ tục này khá phức tạp nên sẽ được cập nhật trong bài viết sau.
Chúc bạn làm thủ tục nhận lại tiền Nenkin suôn sẻ.