Nỗi khổ của người đeo tai nghe trợ thính đi xe đạp
Chia sẻ với tờ Mainichi, một người đàn ông 44 tuổi ở Osaka vốn phải sử dụng tai nghe hỗ trợ thính giác cho biết, đã rất bối rối về lệnh cấm đeo tai nghe khi đi xe đạp sẽ có hiệu lực vào tháng 4/2026. Người này phải đeo tai nghe trợ thính trong sinh hoạt hàng ngày do khó phân biệt các âm thanh với tiếng ồn. Do đó anh không thể tháo tai nghe ngay cả khi đang đạp xe. Tuy nhiên, với Luật Giao thông Đường bộ sửa đổi có hiệu lực vào năm tới, quy định việc sử dụng tai nghe khi đạp xe sẽ bị phạt.
Anh này mắc chứng “khó khăn khi nghe/rối loạn xử lý thính giác” (LiD/APD) từ nhỏ, nhưng không được chẩn đoán chính xác cho tới khi 42 tuổi. Không giống như tình trạng mất thính lực, bệnh này vẫn có thể nghe được âm thanh và các bài kiểm tra thính lực cho kết quả “bình thường”. Nhưng khả năng xử lý âm thanh kém, khiến người mắc sẽ khó nghe và khó hiểu lời nói của người khác trong môi trường ồn ào.
Nguyên nhân của chứng LiD/APD vẫn chưa rõ ràng. Từ năm ngoái, nhóm các nhà nghiên cứu Nhật Bản mới công bố một hướng dẫn chẩn đoán thống nhất về bệnh này. Đồng nghĩa nhận thức về nó chưa phổ biến trong xã hội, nhiều người không biết đó là một chứng bệnh về thính giác. Hiện nay chưa có phương pháp điều trị nào cho căn bệnh này. Nhưng tai nghe trợ thính hỗ trợ họ lọc tiếng ồn xung quanh, giúp họ nghe rõ giọng nói của người đối diện.
Với riêng người đàn ông đến từ Osaka, hiện anh đang là nhân viên tại một doanh nghiệp và thường xuyên mang tai nghe trợ thính. Tuy nhiên, việc đeo tai nghe này cũng mang đến những rắc rối không ngờ. Anh thường xuyên bị cảnh sát chặn lại và nhắc nhở: “Đeo tai nghe khi lái xe đạp rất nguy hiểm”.
Cảnh sát có lý do khi đưa ra cảnh báo bởi quy định giao thông đường bộ của Osaka, dựa trên Luật Giao thông Đường bộ, cấm đạp xe khi nghe nhạc bằng tai nghe. Dữ liệu của Cơ quan Cảnh sát Quốc gia (NPA) cho thấy, đã có 212 vụ tai nạn xe đạp liên quan đến việc sử dụng tai nghe trong giai đoạn 2014-2024, có những nạn nhân tử vong. Điều này khiến Chính phủ phải ban hành quy định cấm sử dụng tai nghe khi đạp xe tại tất cả các tỉnh thành.
Mặc dù anh này đã giải thích tình trạng bệnh lý của mình, nhưng vẫn thường bị nghi ngờ đang đeo tai nghe để nghe nhạc. Những lo lắng của anh càng lớn hơn khi Luật Đường bộ sửa đổi sẽ thực thi từ tháng 4 năm sau, sẽ quy định hành vi này phải chịu “vé xanh”, một loại vé phạt vi phạm giao thông sẽ bị phạt 5,000 yên. “Hiện tại, cách duy nhất để thuyết phục cảnh sát là tôi đưa cho họ xem kết quả chẩn đoán bệnh”, anh nói.
Dựa trên các cuộc khảo sát của Anh và các dữ liệu khác, ước tính có khoảng 1,2 triệu người Nhật Bản có thể mắc chứng LiD/APD. Tuy nhiên, rất ít bệnh viện trong nước có thể chẩn đoán được tình trạng này, khiến những người như trường hợp kể trên hiếm khi có thể xuất trình giấy tờ cho cảnh sát. Một số trường hợp vẫn mất gần 6 tháng để chẩn đoán chính xác căn bệnh này tại các bệnh viện chuyên khoa.
Người đàn ông lo ngại rằng, nếu cảnh sát quyết định phạt dựa trên việc người bệnh có giấy chứng nhận y tế hay không, sẽ là thiệt thòi cho những người không có giấy chứng nhận.
Cảnh sát sẽ xử lý như thế nào?
Đại diện Cơ quan Cảnh sát Quốc gia đã trả lời tờ Mainichi. “Việc đeo tai nghe không cấu thành hành vi vi phạm ngay lập tức. Với những người phải đeo tai nghe trợ thính nhưng chưa có giấy tờ chẩn đoán bệnh, sẽ có các cuộc kiểm tra cần thiết để xác định người đi xe đạp có vi phạm quy định hay không”.
NPA đảm bảo tất cả các cảnh sát trên toàn quốc sẽ được hướng dẫn về các trường hợp này. Tuy nhiên, nếu bạn rơi vào trường hợp trên và bị cảnh sát xử phạt vé xanh, thì nên “đừng trả tiền phạt ngay, mà hãy tới trình bày tại đồn cảnh sát”, theo NPA.